Op dit moment wordt er veel geplaatst op Facebook vanuit en over zwerfdierenorganisaties en wordt er helaas heel negatief geschreven over onze organisatie Stray-AFP. Hoewel we liever niet in alle negativiteit willen meegaan, willen we hier wel een reactie op geven. Stray-AFP bestaat inmiddels meer dan 10 jaar en is opgericht door Angelique van ’t Riet en Carien Radstake met als eerste doel het verenigen en vertegenwoordigen van zwerfdierenorganisaties in Nederland.
In eerste instantie is Stray-AFP dus opgericht om de stichtingen te vertegenwoordigen en te ondersteunen. Niet lang na de oprichting meldden zich vanuit het veld een aantal mensen als adviseur. Eén van deze mensen is een van de huidige oprichters van SAAN en op advies van hen verschoof de focus van het ondersteunen van stichtingen naar het promoten van TNR-activiteiten in het buitenland. Het zwerfdierenprobleem zou immers niet opgelost worden door import en adoptie, maar er moesten activiteiten in de landen van herkomst ontwikkeld worden. Na een aantal jaren moest Stray-AFP concluderen dat het zich richten op lokale oplossingen maar voor een klein aantal stichtingen was weggelegd en dat de meeste stichtingen opgericht waren en hun bestaansrecht ontleenden aan het redden van dieren voor wie de omstandigheden in het buitenland heel slecht waren en die een betere toekomst konden krijgen in Nederland.
Inmiddels was Stray-AFP in navolging van Buzz honden gestart met tellingen en hieruit bleek dat er in Nederland een tekort was aan plaatsbare honden, en dat het merendeel van de honden bij een nieuwe baas kwam via de broodfok en illegale hondenhandel. Honden die via een zwerfdierenorganisatie kwamen, bleken dus een belangrijk alternatief voor de broodfok. Stray concludeerde dat de focus weer meer toegespitst zou moeten worden op het werk van de stichtingen en het imago van de buitenlandse herplaatser.
Wij stonden voor het dilemma dat er helaas ook veel klachten van consumenten bij Stray kwamen over stichtingen. Het aantal stichtingen was inmiddels groter dan 180 en er waren enorme verschillen in aanpak en kwaliteit tussen de verschillende stichtingen. Er ontstond een discussie binnen Stray dat alleen goede stichtingen zich zouden mogen aansluiten, maar na veel overleg werd besloten dat Stray de deur open zouden zetten voor iedereen. Overweging hiervoor was dat Stray geen controlerende instantie is en dat dit een taak van RVO en NVWA is. Stray wilde vooral een verbindende en informerende partij zijn. Daarnaast was er de overtuiging dat Stray meer invloed kon hebben op stichtingen die niet geheel volgens de regels werkten wanneer ze in het netwerk verkeerden dan wanneer ze uit het zicht waren. Stray-AFP noemt zich inmiddels geen brancheorganisatie of belangenbehartiger van de stichtingen, maar een belangenbehartiger van de zwerfdieren.
In de afgelopen jaren heeft Stray tal van activiteiten georganiseerd voor het zwerfdierenveld, zoals meerdere symposia over tal van onderwerpen die zwerfdierenstichtingen aangaan, het meerdere malen organiseren van het Zwerfdierenfestival en het doen van tellingen t.a.v. de herkomst van nieuwe aanwas van honden in Nederland. Stray heeft aan een aantal onderzoeken meegewerkt zoals het onderzoek naar waarom er geen zwerfhonden meer zijn in Nederland in samenwerking met de Hondenbescherming. Daarnaast heeft Stray een onderzoek geïnitieerd naar de stand van zaken van zwerfkatten in Nederland en is gestart met het project Nederland zwerfkattenarm dat heeft geleid tot de oprichting van stichting Zwerfkatten Nederland. Er zijn artikelen geschreven en er zijn activiteiten ontplooid om misstanden jegens zwerfdieren aan de kaak te stellen. Stray heeft altijd de deur opengezet voor advies en participatie vanuit de stichtingen.
Wij hebben nooit beweerd de wijsheid in pacht te hebben of alles te weten van het veldwerk, en hebben constant kennis en advies gezocht vanuit het veld, juist omdat wij geloven in samenwerken en samen optrekken. Wij geloven nog steeds in verbinding en investeren in begrip naar elkaar. Alleen dan ontstaat er een klimaat waar constructieve oplossingen gevonden zullen worden. Naar de overheid hebben wij ons altijd opgesteld als gesprekspartner en niet als criticaster, maar ook wij schromen niet om kritiek te uiten naar hen.
Een van de vele gehoorde kritiekpunten die wij momenteel krijgen, is dat we de afgelopen twee jaar onzichtbaar zijn geweest. Dat klopt deels. Stray heeft te kampen gehad met een onderbezetting binnen het bestuur door ziekte en het vertrek van bestuursleden. In 2020 hebben wij met een nieuw bestuur de draad weer opgepakt en een mooi symposium georganiseerd waarbij het hoofdonderwerp regelgeving was en de NVWA en RVO gesprekspartners zouden zijn. Helaas is dit symposium vanwege Corona afgelast. Op de achtergrond zijn wij echter in gesprek gebleven met RVO, NVWA en LNV en hebben wij hen constant aangesproken op het gebrek aan communicatie van hun kant en de ondoorzichtige regelgeving voor zwerfdierenstichtingen die het doel voorbij streeft.
In 2019 zijn wij door Fairdog benaderd om mee te denken over kwaliteitscriteria in de hondenwereld. Wij hebben vervolgens alle stichtingen in ons databestand aangeschreven, omdat wij van mening waren dat wij deze beslissing niet zelf konden maken. Vanwege de AGV konden wij alleen stichtingen direct aanschrijven die met toestemming in ons adressenbestand zijn opgenomen, maar de uitnodiging om mee te denken is meerdere malen herhaald op onze social media kanalen en via onze nieuwsbrief. Een tiental stichtingen heeft zich bij ons gemeld en deze stichtingen zijn betrokken bij het Fairdog proces, wat niet maakt dat andere stichtingen nog steeds van harte welkom zijn. Ons wordt verweten dat wij niet alle stichtingen benaderd hebben, wij zijn teleurgesteld dat maar zo weinig stichtingen gehoor hebben gegeven aan onze oproep. Het feit dat wij ons strikt aan de AVG wetgeving hebben gehouden geeft een verklaring hiervoor, en wellicht hadden we meer aan promotie moeten doen.
Al met al komt het er op neer dat Stray-AFP zich de afgelopen jaren op allerlei manieren heeft ingezet voor zwerfdieren. Daarbij hebben wij verschillende strategieën geprobeerd; promotie van TNR en ondersteuning van stichtingen om lokale oplossingen in te gaan zetten, onderzoek naar oorzaken van zwerfdierenpopulaties, financiële ondersteuning van stichtingen, tellingen van de aanwas van honden in Nederland (waarmee we inzichtelijk hebben gemaakt hoe groot het aandeel is van de broodfok en illegale hondenhandel), een start gemaakt met het zwerfkattenvrij maken van Nederland (dat als een enorme inspiratie gebruikt kan worden door andere landen), en het nadenken over kwaliteitscriteria (waardoor het voor consumenten makkelijker wordt om een hond te adopteren via een betrouwbare organisatie).
Ons kan terecht verweten worden dat we niet een eenduidige koers gevolgd hebben en ons op verschillende aspecten van het zwerfdierenveld gericht hebben. Omdat het werkgebied enorm is (wereldwijd vs. Nederland), en er zoveel verschillende aspecten bij betrokken zijn (politiek, economie, cultuur, regelgeving), meenden wij ons in te moeten zetten op meerdere gebieden, waarbij wij ons steeds hebben laten adviseren door de betrokkenen en open hebben gestaan voor alle vormen van advies. Het klopt dat de bestuursleden van Stray-AFP geen ervaring hebben als zwerfdierenorganisatie en wij zullen dan ook nooit vanuit onszelf spreken over zaken die zwerfdierenstichtingen aangaan. Onze bestuursleden zijn echter wel mensen met een wetenschappelijke achtergrond, met bestuurlijke ervaring en kennis en een netwerk van overheden. Én met een enorme passie om zwerfdieren te helpen.
Wij betreuren het dat er momenteel zoveel kritiek geuit wordt. Wij betreuren het ook dat dit niet direct aan ons gedaan wordt, maar indirect op Facebook. Wij vinden het heel jammer dat er zaken beweerd worden zonder dat er vragen aan ons gesteld zijn, en dat sommige mensen zaken verdraaien of verkeerd weergeven. Ten aanzien van de oprichting van SAAN zien wij in dat er in het veld een behoefte is voor hetgeen SAAN doet, en dat onvoldoende gevoeld werd dat Stray-AFP daar een oplossing voor had. Wij begrijpen en staan positief tegenover de oprichting van SAAN, en zien dat zij een andere aanpak en filosofie hebben en daarmee een bijdrage leveren aan de verbetering van de levens van tal van zwerfdieren. Wij hebben meerdere malen aangegeven graag te willen samenwerken of te overleggen met SAAN, maar helaas kiezen verschillende oprichters van SAAN er momenteel voor om ons aan te vallen en weigeren zij elke vorm van communicatie. De bestuursleden en vrijwilligers van Stray zetten zich belangeloos in om de wereld ietsje beter te maken voor zwerfdieren. Wellicht denken sommigen dat wij dit op de verkeerde wijze doen, maar het is voor ons niet te begrijpen dat dit leidt tot een dergelijke onderlinge strijd van zwerfdierenorganisaties. Ons inziens versterkt dit de positie van zwerfdieren in het geheel niet, maar leidt dit juist tot meer vooroordelen jegens zwerfdieren bij de consument en de overheid.
Op 31 augustus staat er een Webinar gepland over de regelgeving en het werkgebied van stichtingen (15:00 – 17:00 uur). Sprekers zijn vertegenwoordigers van het Ministerie van LNV, RVO, NVWA en Fairdog. Dit Webinar is georganiseerd als alternatief voor het fysieke zwerfdierensymposium in 2020 en is een opmaat naar een betere communicatie tussen de zwerfdierenwereld en de overheid. De door SAAN gestelde Kamervragen zullen ook een belangrijke rol krijgen in het Webinar en hebben in elk geval gezorgd voor een belangrijk signaal bij het Ministerie van LNV.
Wij hopen oprecht dat zoveel mogelijk zwerfdierenstichtingen zullen aanschuiven en dat we dan een eind kunnen maken aan interne vijandigheden. Er moet een besef komen dat we allemaal aan het werk zijn voor hetzelfde doel, en dat er zoveel te doen is dat ieders aandeel meer dan nodig is. Het Webinar is bedoeld als opmaat naar een betere verstandhouding en communicatie tussen overheid en stichtingen. Ter voorbereiding kunnen vragen en opmerkingen gestuurd worden naar info@stray-afp.org. Sommige vragen zullen beantwoord worden tijdens het Webinar maar alle vragen worden schriftelijk beantwoord.
Inschrijven kan via https://event.webinarjam.com/register/54/94l5zt7k Het Webinar is kosteloos.